Powódź, która dotknęła Dolny Śląsk w 2024 roku, pozostawiła po sobie nie tylko zniszczone domy i infrastrukturę, ale także trwałe ślady w psychice mieszkańców. W takich sytuacjach naturalnym jest odczuwanie strachu, lęku i niepokoju. Jednak u niektórych osób te uczucia mogą przekształcić się w bardziej trwałe zaburzenie – zespół stresu pourazowego (PTSD). Jak rozpoznać objawy tego stanu u siebie lub bliskich?
Stres pourazowy – co to takiego?
Stres pourazowy (PTSD) to zaburzenie, które może pojawić się po traumatycznym wydarzeniu, takim jak powódź. Do jego objawów należą intensywne i nieustępujące uczucia lęku, smutku czy gniewu. Osoby cierpiące na PTSD mogą doświadczyć tzw. „flashbacków” – nagłych, niechcianych wspomnień związanych z katastrofą, które wywołują silny stres i niepokój. Mogą również mieć problemy ze snem, takie jak bezsenność czy koszmary.
Kolejnym charakterystycznym objawem jest unikanie miejsc i sytuacji kojarzących się z traumatycznym wydarzeniem. Osoba może unikać miejsc, gdzie doszło do powodzi, lub rozmów na ten temat, by nie wracać do bolesnych wspomnień. To unikanie często prowadzi do izolacji i osamotnienia.
Często występują także objawy fizyczne, takie jak bóle głowy, przyspieszone bicie serca, uczucie duszności czy ciągłe napięcie mięśni. Są one skutkiem nadmiernego pobudzenia układu nerwowego, które utrzymuje się nawet po ustąpieniu bezpośredniego zagrożenia.
Znaczenie wsparcia bliskich
Osoby zmagające się z PTSD często mają trudności w otwarciu się na innych. Bliscy mogą pomóc, oferując wsparcie emocjonalne, słuchając bez oceniania i pomagając zrozumieć, że sięgnięcie po pomoc specjalisty nie jest oznaką słabości. Często to właśnie bliscy jako pierwsi dostrzegają zmiany w zachowaniu i mogą zachęcić osobę do rozmowy z psychologiem.
Skuteczne formy terapii
Wsparcie psychologiczne jest kluczowe w rozpoznawaniu i leczeniu PTSD. Jeśli zauważasz u siebie lub bliskich powyższe objawy i utrzymują się one przez kilka tygodni, warto skonsultować się z psychologiem lub psychoterapeutą. Specjaliści pomogą w zrozumieniu i przepracowaniu traumatycznych przeżyć. Jedną z efektywnych metod terapii jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT) lub EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), które są szczególnie skuteczne w leczeniu traumy. Warto też wspomnieć, że niektóre osoby mogą skorzystać z terapii grupowej, która umożliwia dzielenie się doświadczeniami i uczenie się od innych, którzy przeżyli podobne traumy.
Nie zwlekaj z działaniem
Nie bagatelizuj sygnałów ze swojego organizmu. Rozpoznanie objawów stresu pourazowego to pierwszy krok do powrotu do zdrowia i równowagi psychicznej. Im szybciej zostaną podjęte działania, tym większa szansa na skuteczną pomoc. Pamiętaj, że sięgnięcie po wsparcie to oznaka siły, a nie słabości. W sytuacji powodzi, która dotyka całą społeczność, warto również pamiętać o budowaniu sieci wsparcia dla powodzian – zarówno rodzinnej, jak i sąsiedzkiej.