On Social Norms and Post-Traumatic Personalities According to the IPSK Method by Paulina Kubs.

O Normach Społecznych oraz Osobowościach po Traumie Według Metody IPSK Pauliny Kubś

  1. O normach społecznych

Metoda IPSK jest oparta na założeniu o ogromnym znaczeniu systemu i struktury społecznej, z której pochodzi pacjent. Na podstawie rozumienia norm społecznych, można też pojąć zaburzenia powstające na podstawie funkcjonowania pośród ludzi żyjących według norm antyspołecznych czy kryminalnych.

Rozróżniamy następujące normy społeczne:

  • Norma prozdrowotna/prospołeczna,
  • Norma antyspołeczna,
  • Norma kryminalna.

Norma prozdrowotna/prospołeczna to ważny punt odniesienia, skupiający w sobie zarówno dawców, jak i biorców, którzy eksploatując zasoby, dają także sposobność ich odtwarzania lub generowania nowych. Nie jest to norma możliwa do zrealizowania w sposób idealny, ale konieczny jest surowy respekt do jej granic w każdej grupie społecznej.

W pewnym sensie każdy wie, na czym polega ta norma, jednak nie jest ona realizowana w sposób kompletny przez całą grupę. Znajduje się najwyżej w hierarchii i wymaga znajomości każdej z norm – bez tego może nie potrafić się obronić. Wymaga dużej świadomości społecznej.

Norma antyspołeczna jest najbardziej popularna. Zakłada bycie biorcą i eksploatację zasobów w sposób mniej lub bardziej dewastujący oraz często też w jakiejś mierze akceptowalny przez daną grupę.

Norma kryminalna zakłada całkowitą dewastację zasobów oraz zagarnianie w celu ich eksploatacji. Tutaj także, jak w przypadku normy prozdrowotnej, istnieją dawcy i biorcy. Ich nieświadomym dążeniem wydaje się poszerzenie norm antyspołecznych.

Dzięki temu, że norma prospołeczna/prozdrowotna jest u każdej osoby i na każdym poziomie społecznym zinternalizowana indywidualnie (tak samo, jak i w grupie), hierarchia oraz struktura społeczna, pomimo zmiennej dynamiki, jest względnie stała.

  1. Osobowości po traumie

Na potrzeby metody IPSK rozróżniam:

  • Osobowość dysocjacyjną

To struktura osoby, która na skutek traum oscyluje wokół doznań psychotycznych. Zakłada czułość na bodźce, unikanie osób przemocowych, kreatywność, wybiórczość wobec relacji, dążenie do zwiększenia swojej przewagi, aby nie być ofiarą. Funkcjonuje w obrębie schematu „walcz, uciekaj, paraliż” (dysocjacja, czyli używając konotacji pozytywnej: wytrzymaj)

  • Osobowość uzależnieniowa

To struktura osoby, która często jako dziecko miała jakieś choroby lub urazy, zwłaszcza na tle nerwowym lub biochemicznym. Nie radzi sobie z napięciami i szuka ich redukcji w substancjach psychoaktywnych lub uzależnieniach behawioralnych. Ma bardzo niski próg wytrzymywania frustracji. Funkcja to „uciekaj, paraliż (wytrzymaj)”, „walcz bez udziału świadomego”.

  • Osobowość suicydalna

(W Polsce tym tematem szerzej zajmował się dr n. med. Andrzej Polewka).

W zakresie Metody IPSK, struktura takiej osobowości, zakłada samobójstwo jako reduktor napięcia i sposób na funkcjonowanie w grupie. Taka osoba pozostaje przy romantycznej wizji z okresu dojrzewania, że samobójstwo to kres cierpień lub upokorzeń (życie i wymogi życia traktowane są często jako upokorzenie i cierpienie).

Mogą to być też osoby, które nie miały dobrego odzwierciedlenia ze strony rodziców na skutek ich śmierci lub opuszczenia i dopiero muszą nauczyć się, że życie istnieje też poza relacją. Relacje są tu najważniejszym czynnikiem rozwoju dla tych osób oraz najpoważniejszym zagrożeniem dla samorozwoju.

  • Osobowość spirytualna

To struktura osoby, która nie próbuje szukać siebie w żadnej z norm, ponieważ była od nich zbyt zależna. Głównie mogły to być normy antyspołeczne czy kryminalne, a formą przetrwania było rozszczepianie i zniekształcanie rzeczywistości.

  • Osobowość pozornie dostosowana

To struktura osoby, która ma łatwość budowania relacji społecznych, są one jednak pozorne i nastawione na cel. Zakłada manipulację, aby przetrwać samodzielnie oraz w grupie społecznej, do której jej najbliżej. Zbudowana jest na lęku przed samotnością, bezradnością społeczną oraz odpowiedzialnością indywidualną i społeczną.

Każda z wyżej wymienionych osobowości zakłada element dysocjacyjny jako formę przetrwania. Kierunek leczenia to zwiększanie skuteczności działań w kierunku realizacji norm prospołecznej/prozdrowotnej i świadomości swoich ograniczeń. Osobowości te mogą oczywiście współwystępować ze sobą, nachodzić na siebie czy zmieniać się na różnych etapach życia.

Element autodestrukcji jest właściwie pewny w każdej z wyżej wymienionych osobowości, ale traktowany jako wyraz bezradności i potrzebę redukcji napięcia, natomiast nie występuje tu gloryfikowanie cierpienia. Jest też istotna potrzeba zdrowienia.

Serdecznie zapraszam

mgr Paulina Kubś
Gabinet Interwencyjnej Psychoterapii Systemowo-Kulturowej.

(42) Lizwi & Ahmed Spins _ Waves & Wavs (Original Mix) – YouTube